İHD Amed Şubesi: 2024 Yılında Kürdistan’da Binlerce Hak İhlali Yaşandı

İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi, 2024 yılı boyunca Kürdistan’da yaşanan insan hakları ihlallerine dair kapsamlı raporunu kamuoyuyla paylaştı. “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2024 Yılı İnsan Hakları İhlalleri” başlıklı rapor, Amed’de düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Toplantıya İHD Amed Şube Başkanı Ercan Yılmaz, İHD Eş Genel Başkan Yardımcısı Rümeysa Deniz Kaya ve çok sayıda hak savunucusu katıldı.

Yılmaz: Kürt Meselesinin Çözümsüzlüğü Ağır Hak İhlallerine Yol Açıyor

Toplantının açılışında konuşan İHD Amed Şube Başkanı Ercan Yılmaz, Kürt meselesinin Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana çözümsüz bırakıldığını ve bu durumun Kürt halkı açısından ciddi hak ihlallerine neden olduğunu ifade etti. Anadilde eğitim hakkı, kimlik tanınması ve temel özgürlüklere erişim gibi alanlarda süregelen engellemelerin insan hakları ihlallerini derinleştirdiğini belirtti.

Kaya: En Az 2 Bin 14 Kişi Gözaltına Alındı, 308 Kişi Tutuklandı

Raporun ayrıntılarını paylaşan İHD Eş Genel Başkan Yardımcısı Rümeysa Deniz Kaya, 2024 yılında bölgedeki hak ihlallerinin yoğunlaştığını ve sistematik bir hal aldığını söyledi. Kaya’nın aktardığına göre:

• En az 2 bin 14 kişi gözaltına alındı, bunların 108’i çocuktu.

• 308 kişi tutuklandı, 8’i çocuktu.

• 972 ev ve iş yeri kolluk kuvvetleri tarafından basıldı.

• 12 kişiye ev hapsi cezası verildi.

Cezaevlerinde 32 Mahpusun Tahliyesi Ertelendi

Kaya, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine de dikkat çekerek, 109 mahpusun istekleri dışında sevk edildiğini, en az 125 tutsağın sağlık hakkının, 1’inin görüş hakkının ihlal edildiğini ifade etti. En az 32 tutsağın infazının ise çeşitli gerekçelerle ertelendiğini aktardı.

Hayat Hakkı, Kadın ve Çocuklar Açısından Alarm Veriyor

İHD Amed Şube Sekreteri Ömer Saman tarafından açıklanan bilanço raporuna göre:

• En az 264 kişi yaşamını yitirdi (117 sivil, 31 kolluk görevlisi, 116 militan).

• 118 kadın hayatını kaybetti; bunlardan 50’si şüpheli ölüm, 52’si aile içi şiddet, 16’sı toplumsal saldırı sonucu gerçekleşti.

• 14 çocuk aile içi şiddet sonucu hayatını kaybetti, 5 çocuk ise toplumsal şiddetle yaşamını yitirdi.

• 36 çocuk cinsel istismara maruz kaldı.

• 63 mahpus cezaevlerinde işkence ve kötü muamele gördü.

• Kolluk güçlerinin eylem ve gösterilere müdahalesi sonucu en az 68 kişi yaralandı.

İfade ve Toplanma Özgürlüğü Kısıtlandı

Raporda düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik ciddi kısıtlamalara da yer verildi:

• 178 dosyada 1.060 kişi hakkında soruşturma başlatıldı.

• 20 dava dosyasında 108 kişi hakkında dava açıldı.

• En az 560 kitap ve dergiye toplatma kararı verildi.

• 6 etkinlik yasaklandı, 94 gösteri yürüyüşü valilik kararıyla engellendi.

Kaya: Barış İçin Yol Haritası Oluşturulmalı

Rümeysa Deniz Kaya, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın barış çağrısına işaret ederek, devletin Kürt meselesine dair çözüm üretmesi gerektiğini vurguladı. Kaya, “Türkiye’de kalıcı ve onurlu bir barışın tesisi açısından bu süreç bir fırsattır. Hükümet, barış için yol haritası oluşturmalı, müzakere süreci yeniden başlamalıdır” dedi.

İHD: Demokratik Çözüm İçin Adım Atılmalı

İHD yöneticileri, Kürt meselesinin demokratik yollarla çözümü için yasal ve anayasal düzenlemelerin gerekliliğine dikkat çekerek, tüm toplum kesimlerini bu sürece katkı sunmaya çağırdı.

Kaynak: MA